Được tạo bởi Boston Consulting Group, ma trận BCG cung cấp một chiến lược phân tích sản phẩm theo tốc độ tăng trưởng và thị phần tương đối. Vậy ma trận BCG là gì? Làm thế nào để khởi tạo ma trận BCG? Hãy cùng Terus tìm hiểu về chủ đề này qua bài viết dưới đây.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp tới các bạn những thông tin chi tiết như:
Ma trận BCG là gì?
Ưu điểm và hạn chế của ma trận BCG
Làm thế nào để khởi tạo mô hình Boston?
Case study về ma trận BCG của Coca-Cola
I. Ma trận BCG là gì?
Nhằm hỗ trợ các nhà tiếp thị trong việc lập kế hoạch chiến lược dài hạn, mô hình Ma trận BCG được sử dụng để phân tích các sản phẩm của doanh nghiệp. Ma trận BCG giúp các doanh nghiệp tìm ra những cơ hội để phát triển.
Không phải tất cả các mẫu mã sản phẩm đều bán chạy đối với phần lớn các công ty. Mặt khác, họ có những mặt hàng tăng doanh thu. Ma trận BCG giúp doanh nghiệp đánh giá mức độ tiềm năng của sản phẩm bằng cách phân tích từng dòng sản phẩm. Điều này cho phép các nhà lãnh đạo đưa ra quyết định đúng đắn khi đầu tư vào một sản phẩm hoặc loại bỏ các sản phẩm không còn tiềm năng.
II. Các thành phần tạo nên Ma trận BCG
Theo phân tích về tăng trưởng thị trường và thị phần, ma trận BCG được chia thành 4 phần. Nó bao gồm:
Ngôi sao
Dấu chấm hỏi
Ma trận con bò sữa
Con chó
1. Ngôi sao
Các mặt hàng phải có thị phần tương đối lớn trong các ngành đang tăng trưởng cao để được xếp vào hạng mục này. Do đó, chúng có nhiều khả năng phát triển trong dài hạn.
2. Dấu chấm hỏi
Mặc dù những sản phẩm trong nhóm này là những sản phẩm thuộc lĩnh vực đang tăng trưởng nhanh và có lợi nhuận lớn. Nhưng thị phần của chúng thấp.
3. Ma trận con bò sữa
Những ngành này có mức tăng trưởng thấp nhưng thị phần cao. Do đó, các sản phẩm của nhóm này sẽ không thành công trong thời gian ngắn.
4. Con chó
Do thị phần thấp và sự phát triển của ngành chậm, những sản phẩm này gần như không mang lại lợi nhuận cao cho doanh nghiệp.
III. Những lợi ích của Ma trận BCG của Boston Consulting Group
Tiếp theo là những lợi ích của Ma trận BCG của Boston Consulting Group.
Không khó hiểu
Xác định cơ hội
Giúp doanh nghiệp loại bỏ lĩnh vực kinh doanh yếu kém
1. Không khó hiểu
Ma trận BCG có ưu điểm lớn nhất là chúng rất dễ hiểu và không yêu cầu người sử dụng phải có bằng cấp hoặc trình độ học thức cao để hiểu được. Do đó, bất kỳ ai xem ma trận này đều có thể dễ dàng kết luận rằng nhóm ngôi sao và nhóm bò sữa là hai nhóm lý tưởng cho công ty.
Ngược lại, các doanh nghiệp cần chú ý đến hai nhóm: con chó và dấu hỏi nhằm tránh tối đa rủi ro mà các sản phẩm trong hạng mục này mang lại.
2. Xác định cơ hội
Ma trận này cũng giúp công ty tìm ra các cơ hội tiềm năng bằng cách xác định nhóm dấu chấm hỏi và con chó và sau đó loại bỏ chúng. Các sản phẩm của công ty sẽ chỉ còn ở nhóm bò sữa và ngôi sao và sẽ phụ thuộc vào nguồn lực tài chính và mức độ ưa thích rủi ro của các nhà quản trị.
Các sản phẩm có phạm vi tăng trưởng cao nhưng yêu cầu đầu tư đáng kể từ công ty là hướng thứ nhất. Nếu không, công ty có thể chọn nhóm sản phẩm bò sữa với mức đầu tư tối thiểu và thu về dòng tiền tốt. Tuy nhiên, mức tăng trưởng của nhóm ngôi sao sẽ không đáng kể.
3. Giúp doanh nghiệp loại bỏ lĩnh vực kinh doanh yếu kém
Ma trận BCG sẽ rất hữu ích trong việc loại bỏ các lĩnh vực kinh doanh yếu kém. Điều này là do sau khi công ty xác định được các nhóm sản phẩm không có tiềm năng, họ có thể tiết kiệm rất nhiều tiền bằng cách không đầu tư thêm vào chúng. Thay vào đó, mở rộng kinh doanh vào các sản phẩm có lãi bằng cách tận dụng hiệu quả vốn đầu tư.
IV. Hạn chế của ma trận Boston
Sau đây là những thông tin về sự hạn chế của ma trận Boston.
Dễ bỏ qua các yếu tố kinh doanh khác
Mô hình Boston không phù hợp với các môi trường kinh doanh phức tạp
1. Dễ bỏ qua các yếu tố kinh doanh khác
Vấn đề lớn nhất với phương pháp này là nó chỉ xem xét thị phần và dòng tiền mà bỏ qua các yếu tố thành công khác cũng quan trọng. Do đó, mặc dù doanh nghiệp đã chọn một nhóm sản phẩm có thể mang lại doanh thu.
Nhưng nếu lãnh đạo cấp cao không tốt, nhân viên không tận tâm hoặc những yếu tố ngoại cảnh không mong muốn xảy ra, thì doanh nghiệp vẫn sẽ thua lỗ. Việc lựa chọn danh mục sản phẩm trong nhóm ngôi sao và con bò sữa không đảm bảo rằng doanh nghiệp luôn kiếm được lợi nhuận.
2. Mô hình Boston không phù hợp với các môi trường kinh doanh phức tạp
Ma trận BCG trở nên kém hiệu quả trong nhiều tình huống phức tạp, mặc dù cách tiếp cận vấn đề cực kỳ đơn giản. Do đó, mô hình này chỉ tập trung vào ba yếu tố: dòng tiền, tốc độ tăng trưởng và thị phần. Do đó, nó không thể đưa ra giải pháp lý tưởng cho tất cả các trường hợp.
V. Làm thế nào để khởi tạo ma trận BCG?
Ở trong phần này tôi sẽ đề cập đến cách để khởi tạo ma trận BCG.
Ma trận của BCG ở Boston
Vẽ ma trận BCG
1. Ma trận của BCG ở Boston
Sau khi biết ma trận BCG là gì và một số lợi ích của nó, hãy cùng xem cách các nhà tiếp thị thiết lập nó. Để tiến hành phân tích ma trận BCG, chúng tôi sẽ cần thu thập thông tin liên quan đến tỷ lệ tăng trưởng và thị phần tương đối của sản phẩm hoặc dịch vụ của chúng tôi.
Các nhà tiếp thị cần phân tích lợi thế cạnh tranh của họ một cách khách quan và xem xét sự phát triển của thị trường trong ba năm tới. (5 áp lực cạnh tranh của Michael Porter là một trong những mô hình có lợi cho phân tích). Họ có thể sử dụng toàn bộ thị phần để thay thế nếu thị trường quá phân mảnh. Dựa trên kết quả phân tích, hãy vẽ ma trận BCG tiếp theo.
2. Vẽ ma trận BCG
Trong ma trận BCG, thị phần thường được trình bày trên đường nằm ngang (thấp bên trái, cao bên phải) và tốc độ tăng trưởng thường được trình bày trên đường dọc (trên cao, dưới thấp).
Ngoài ra, có bốn thành phần quan trọng:
Mô hình ngôi sao (phía trên bên trái)
Dấu chấm hỏi (phía trên bên phải)
Ma trận con bò sữa (phía dưới bên trái)
Chó (phía dưới bên phải)
Đặt từng sản phẩm vào ô thích hợp dựa trên vị trí mà chúng xếp hạng về thị phần và tốc độ tăng trưởng.
a. Nhóm ngôi sao BCG
Các sản phẩm hoặc ngành công nghiệp có thị phần cao nhất và tạo ra nhiều tiền mặt nhất được gọi là Ngôi sao. Ngôi sao cũng được gọi là công ty độc quyền và sản phẩm đầu tiên được tung ra thị trường. Tuy nhiên, các Ngôi sao tiêu tốn nhiều tiền vì tốc độ tăng trưởng cao của họ.
Điều này thường dẫn đến việc nhanh chóng tiêu tán lợi nhuận để tái đầu tư vào sản phẩm. Nếu các sản phẩm trong danh mục này vẫn kiếm được lợi nhuận tốt ngay cả khi thị trường bắt đầu chững lại, các Ngôi sao cũng có thể trở thành Bò sữa. Theo nguyên lý của ma trận BCG, các doanh nghiệp phải đầu tư vào nhóm Ngôi sao.
b. Ma trận BCG có nhóm bò sữa
Những công ty dẫn đầu thị trường tạo ra nhiều lợi nhuận hơn số tiền tiêu thụ. Doanh nghiệp phải có lĩnh vực hoặc sản phẩm có thị phần cao nhưng triển vọng tăng trưởng thấp để được xếp vào nhóm này.
Ma trận BCG sử dụng nhóm Bò sữa để cung cấp vốn để biến ô Dấu chấm hỏi thành công ty dẫn đầu thị trường, trang trải chi phí quản lý, quỹ nghiên cứu và phát triển, thanh toán nợ và trả cổ tức cho các cổ đông. Các doanh nghiệp nên đầu tư vào nhóm này nếu họ muốn duy trì mức năng suất hiện tại hoặc “vắt sữa” để thu được lợi nhuận một cách thụ động.
c. Nhóm con chó trong ma trận BCG
Các sản phẩm hoặc doanh nghiệp có thị phần thấp và tốc độ tăng trưởng thấp thường nằm trong nhóm này. Các sản phẩm “Con chó” thường xuyên không kiếm được nhiều tiền hoặc tốn kém.
Bởi vì các doanh nghiệp có tiền bị buộc chặt trong người, ma trận con chó thường được coi là bẫy vốn. Điều này xảy ra mặc dù ma trận con chó thực sự không mang lại lợi ích. Các ngành này thường là những ứng cử viên hàng đầu cho việc thoái vốn.
d. Nhóm dấu chấm hỏi trong mô hình Boston
Các sản phẩm có thị phần thấp nhưng có triển vọng tăng trưởng cao thuộc nhóm này. Mặc dù số tiền đầu tư không nhỏ, nhưng lợi nhuận đem lại không tương xứng. Tuy nhiên, các ngành công nghiệp này có tiềm năng trở thành Ngôi sao trong thị trường đang phát triển nhanh chóng. Các doanh nghiệp nên đầu tư vào Dấu chấm hỏi để xác định xem sản phẩm có tiềm năng phát triển hay không.
VI. Ví dụ về ma trận BCG của Coca-cola
1. Sơ lược về Coca-Cola
Thương hiệu Coke bao gồm nhiều sản phẩm mà Công ty Coca-Cola đã phát hành. Diet Coke là một trong số này. Ngoài ra, bạn có thể tìm thấy Coca-Cola không chứa caffeine, Coca-Cola không chứa caffeine cho chế độ ăn uống, Coca-Cola Cherry, Coca-Cola Zero, Coca-Cola Vanilla và các loại Coca-Cola có vị cà phê, chanh tây và chanh.
Các sản phẩm Coke đã được phân phối tại hơn 200 quốc gia vào năm 2013. Coca-Cola xếp thứ ba về mức độ giá trị thương hiệu và thương mại, theo nghiên cứu “thương hiệu toàn cầu tốt nhất” được thực hiện bởi Interbrand vào năm 2015.
Chiếm 3.1% tổng lượng sản phẩm thức uống toàn cầu là Coca-Cola. Trong số 33 nhãn hiệu nước giải khát không cồn nổi tiếng trên toàn cầu, Coca-Cola sở hữu tới 15 nhãn hiệu. Mỗi giây, hơn 10.000 người sử dụng sản phẩm của Coca-Cola.
Hơn 1 tỷ loại nước uống được bán ra hàng ngày. Trung bình, một người Mỹ uống sản phẩm của Coca-Cola trong bốn ngày một lần. Hiện tại, Coca-Cola có mặt trên toàn cầu và hầu hết mọi người đều biết nó.
Coca-Cola đã được giới thiệu lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 1960. Sau khi Hoa Kỳ bãi bỏ lệnh cấm vận thương mại, nó chính thức đến Việt Nam vào năm 1964.
Hiện có khoảng 4.000 người làm việc tại các nhà máy của Coca-Cola Việt Nam tại Hà Nội, Đà Nẵng và Hồ Chí Minh. Các hoạt động của chuỗi cung ứng của công ty gián tiếp tạo ra gấp 6 đến 10 lần số lượng lao động này.
2. Phân tích ma trận BCG cho công ty Coca-Cola
Công ty không ngừng cải tiến để cung cấp nhiều loại nước giải khát đa dạng, chất lượng cao, bao gồm các dòng sản phẩm ít đường và không đường, đồng thời đa dạng mẫu mã và mở rộng phủ sóng kinh doanh. Công ty đã định hướng trở thành một công ty nước giải khát toàn diện, hướng đến người dùng.
a. Nhóm dấu chấm hỏi
Thành công của Coca-Cola phụ thuộc vào việc phân loại sản phẩm của công ty đúng cách trong ma trận BCG nhằm tạo ra chiến lược hiệu quả. Các sản phẩm Minute Maid và Diet Coke thuộc nhóm Dấu chấm hỏi trong danh mục của Coca-Cola vì chúng thu hút một lượng khách hàng nhỏ nhưng vẫn có tiềm năng phát triển.
b. Nhóm ngôi sao + bò sữa
Kinley và Dasani, hai thương hiệu nước đóng chai của Coca-Cola, là những ngôi sao vì chúng rất phổ biến và thống trị thị trường ở Châu Âu và Hoa Kỳ và không có dấu hiệu chậm lại trong sự phát triển. Bên cạnh đó, sản phẩm làm nên thương hiệu của hãng đồ uống này – Coca-Cola – là sản phẩm Bò sữa do thị phần cao và tốc độ tăng trưởng thấp.
c. Nhóm con chó
Tuy nhiên, vì Coca-Cola là một thành viên của nhóm Con chó, doanh số của công ty đã bị giảm đáng kể do luật pháp ngăn chặn tiêu thụ nước giải khát, cũng như sự phản đối của công chúng đối với sản phẩm này. Các nghiên cứu về trường hợp của Coca-Cola cho thấy rằng một sản phẩm có thể thuộc một trong hai nhóm của ma trận BCG.
Tìm hiểu thêm về Case Phân Tích Coca-Cola: Thương Hiệu Đồ Uống Hàng Đầu Việt Nam
VII. Ứng dụng của BCG trong kinh doanh
Ma trận BCG là một công cụ chiến lược linh hoạt, giúp doanh nghiệp:
Phân bổ nguồn lực hiệu quả: Nhờ đánh giá khách quan về các đơn vị kinh doanh, doanh nghiệp có thể xác định chính xác đâu là nơi cần đầu tư nhiều nhất, đâu cần cắt giảm để tối ưu hóa hiệu quả.
Lập chiến lược phát triển phù hợp: Ma trận BCG cung cấp một bản đồ rõ ràng về vị thế cạnh tranh của từng đơn vị, từ đó giúp doanh nghiệp xây dựng các chiến lược phát triển phù hợp, từ nuôi dưỡng “ngôi sao” đến thu hoạch “bò sữa” hay tái cơ cấu “chú chó”.
Đánh giá hiệu quả liên tục: Ma trận BCG không chỉ là một công cụ lập kế hoạch mà còn là một công cụ theo dõi hiệu quả. Doanh nghiệp có thể định kỳ cập nhật ma trận để đánh giá sự thay đổi của thị trường và hiệu quả của các chiến lược đã triển khai, từ đó điều chỉnh kịp thời.”
Ma trận BCG là một mô hình được sử dụng để phân tích các sản phẩm của doanh nghiệp nhằm hỗ trợ các nhà tiếp thị lập kế hoạch chiến lược dài hạn. Sau khi ma trận BCG, doanh nghiệp sẽ tìm ra được các sản phẩm “mũi nhọn” cho doanh nghiệp của mình, từ đó “đặt trứng vào đúng giỏ” tạo tiền đề giúp doanh nghiệp phát triển.
Bài viết là tất cả thông tin về ma trận BCG mà Terus muốn gửi đến quý đơn vị đang hợp tác đến Terus và bạn bè doanh nghiệp. Hi vọng ma trận BCG sẽ giúp ích được cho doanh nghiệp của bạn. Cảm ơn bạn đã đọc hết bài viết của Terus.
Nếu bạn có bất cứ yêu cầu gì về Terus có thể liên hệ tại đây nhé!
Theo dõi Terus tại:
Đọc thêm:
Comments